Warszawskie Szkolenie „Niezależne życie osób niepełnosprawnych”
Na zdjęciu od lewej: Wojciech Kaniuka, Łukasz Orylski, Agnieszka Dąbkowska, Monika Otłowska, Monika Rozmysłowicz, Sławomir Besowski.
Wykonanie: Fundacja Zdrowie Jest Najważniejsze
Warszawskie Szkolenie „Niezależne życie osób niepełnosprawnych” to bardzo ciekawe i niesłychanie istotne wydarzenie.
Jako Fundacja Zdrowie Jest Najważniejsze uczestniczyliśmy w nim dzięki zaproszeniu organizatorów: Fundacji „Centrum Praw Osób Niepełnosprawnych”, Pro Humanum oraz Fundacji im. Heinricha Bölla w Warszawie.
Szkolenie odbyło się 25 i 29 listopada 2019 roku w Centrum Wielokulturowym w Warszawie. Niezwykle merytorycznie i ciekawie poprowadził je Sławomir Besowski – Prezes Zarządu Fundacji „Centrum Praw Osób Niepełnosprawnych”.
Naszą Fundację reprezentowały cztery osoby:
Był też z nami Łukasz Orylski. Tak samo jak ja, uczestniczył on w szkoleniu w trybie on line. Z tego miejsca serdecznie dziękuję Agnieszce i Sławkowi za taką możliwość. Naprawdę było warto! Nie jestem w stanie wymienić wszystkich osób, które pojawiły się w Centrum Wielokulturowym, za co serdecznie przepraszam.
Monika i Agnieszka na Warszawskim Szkoleniu „Niezależne życie osób Niepełnosprawnych”
Jego przedmiotem była Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Omawialiśmy jej istotę oraz praktyczne zastosowanie w poszczególnych przypadkach i w określonych warunkach – przede wszystkim polskich.
Warto poznać zakres szkolenia, na który złożyła się następująca tematyka:
Wymieniony program szkolenia uwzględnił obecną sytuację prawną osób niepełnosprawnych. Umożliwił nam zapoznanie się z takimi aspektami jak działania i polityki antydyskryminacyjne. Jasno zostało tutaj powiedziane, iż w szczególności należy uwzględniać specyfiki osób niepełnosprawnych. Pozwala to bowiem na przygotowanie nowoczesnych usług, których dofinansowanie jest już w znacznym stopniu oferowane przez programy rządowe, a w przyszłości zostanie rozszerzone.
Implikacją powyższego ma być stan faktyczny, w którym usługi te staną się ustawowym obowiązkiem samorządu.
Organizatorzy szkolenia przygotowali dla nas niezwykle merytoryczne materiały. Były to unikalne w Polsce, przetłumaczone na nasz język, dokumenty źródłowe Komitetu do spraw praw osób niepełnosprawnych ONZ, które przygotowali znakomici wykładowcy i trenerzy z międzynarodowym doświadczeniem.
Jest umową międzynarodową, która uznaje uniwersalne standardy praw człowieka. Określone w niej zostały obowiązki państw w zakresie ochrony i promowania tychże praw, a także krajowe i międzynarodowe mechanizmy ich wdrażania oraz monitorowania.
Promowanie, ochrona i zapewnienie pełnego i równego korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności przez wszystkie osoby niepełnosprawne oraz promowanie poszanowania ich przyrodzonej godności – oto cel Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
Niepełnosprawność Konwencja postrzega jako koncepcję ewoluującą. Wynika ona z interakcji między osobami z naruszoną sprawnością i barierami w postawach oraz środowisku. Bariery te utrudniają osobom niepełnosprawnym pełne i skuteczne uczestnictwo w społeczeństwie na równych zasadach z innymi.
Jest to model prawoczłowieczy, który nie będzie funkcjonował bez poniższych czynników.
Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych w artykule 5 jasno stwierdza, iż Państwa Strony uznają równość wszystkich ludzi wobec prawa. Zakazana jest jakakolwiek dyskryminacja, wszyscy muszą zostać objęci jednakową ochroną prawną i osiągać jednakowe korzyści wynikające z prawa.
Niepełnosprawność nie może być powodem jakiejkolwiek dyskryminacji. Osoby niepełnosprawne muszą mieć zagwarantowaną niedyskryminację. Przede wszystkim jest to ochrona prawna przed dyskryminowaniem z jakichkolwiek względów.
Formą dyskryminacji jest odmowa racjonalnego dostosowania. Polega ono na niezbędnych i odpowiednich modyfikacjach i dostosowaniach, które nie nakładają nadmiernych i nieproporcjonalnych obciążeń. Zapewniają one osobom niepełnosprawnym korzystanie na równi z innymi ludźmi z praw człowieka i podstawowych wolności.
Konwencja mówi o nich w Artykule 5(4). Nie uznaje się ich za dyskryminację. Muszą się jednak one okazać niezbędne do osiągnięcia lub przyśpieszenia faktycznej równości osób niepełnosprawnych.
W tym miejscu zachęcam do zapoznania się z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych. Jej polską wersję możecie znaleźć między innymi w Dzienniku Ustaw (Dz.U. 2012 poz. 1169) – w Internetowym Systemie Aktów Prawnych (ISAP).
W zasadzie wszystko…
Są jednak aspekty, które są dla mnie szczególnie istotne.
Podejście prawoczłowiecze, które mówi jasno o tym, iż powinny być egzekwowane prawa osób niepełnosprawnych, które mają zapewnić nam pełne włączenie we wszystkie aspekty życia społecznego – takie jak rodzina, szkoła, praca, społeczność etc. Społeczeństwo musi być w pełni świadome naszych praw i ma obowiązek ich przestrzegania. Dotyczy to także państwa (władz centralnych i terytorialnych), które są zobligowane do stosowania i egzekwowania tychże praw, ale także do dostarczania pełnej i rzetelnej wiedzy na ten temat.
Mamy prawo do zakładania rodzin, rehabilitacji i odpowiedniej opieki medycznej, do edukacji i pracy, do mieszkania w społeczności naturalnej dla nas i wszystkich innych aktywności na równi z innymi.
Jakiś czas temu osoba uprawiająca zawód z branży pedagogiczno-psychologicznej wyraziła negatywną opinię na temat tego, iż bank niesamodzielnej (w sensie samoobsługi) osobie niepełnosprawnej ruchowo udzielił kredytu mieszkaniowego. Gwoli wyjaśnienia należy tutaj nadmienić, iż kredytobiorca jest osobą z wykształceniem wyższym i aktywną zawodowo.
Zatem dla banku, tak jak w każdym innym przypadku, istotne jest tutaj kryterium dochodowe. I słusznie! Osoba z branży uważa natomiast niepełnosprawność za kryterium przyznawania kredytu.
Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych w Artykule 12(5) wyraża się na ten temat jasno:
Państwa Strony podejmą wszelkie odpowiednie i efektywne środki, z uwzględnieniem postanowień niniejszego artykułu, celem zagwarantowania równego prawa osób niepełnosprawnych do posiadania i dziedziczenia własności, kontroli własnych spraw finansowych oraz do jednakowego dostępu do pożyczek bankowych, hipotecznych i innych form kredytów oraz zapewnią, że osoby niepełnosprawne nie będą samowolnie pozbawiane własności.
To pokazuje, jak bardzo istotna dla nas jest ta Konwencja. Powyższy przykład pokazuje, jak bardzo osoby niepełnosprawne narażone są jeszcze na dyskryminację, która przez opisywaną tutaj umowę międzynarodową, ratyfikowaną przez Polskę, jest stanowczo zakazana.
Zgodnie z Artykułem 91(2) Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (z zastrzeżeniami do artykułów: 23(1 a i b), 25a oraz oświadczenia interpretacyjnego do artykułu 12 Konwencji) Polska jest zobowiązana do jej przestrzegania.
Takie wydarzenia, jak Warszawskie Szkolenie „Niezależne życie osób niepełnosprawnych” pokazują nam, jaki jest stan faktyczny i ile jest jeszcze wyzwań przed nami. Dzięki nim uświadamiamy sobie, że każdego dnia i na wszystkich płaszczyznach musimy domagać się godności i wolności osobistej, swobody i niezależności – naszej podmiotowości.
W teście, który rozwiązywaliśmy podczas szkolenia, padło pytanie: Jaka jest podstawowa różnica pomiędzy usługami opiekuńczymi, a asystencją osobistą osób niepełnosprawnych zdefiniowaną w Komentarzu ogólnym CRPD numer 5 do artykułu 19 Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych?
Odpowiedź na nie jest następująca:
Warto w tym miejscu podkreślić istotę tego ostatniego aspektu.
Idea Asystencji Osobistej Osób Niepełnosprawnych polega na tym, że to właśnie my – osoby niepełnosprawne jako przełożeni – sterujemy tą usługą i kontrolujemy ją. Odróżnia się ona tym samym od usług opiekuńczych, gdzie pozbawieni jesteśmy możliwości decydowania, natomiast nasz wpływ na ich jakość jest niesłychanie niski, praktycznie żaden.
Należy wymienić tutaj przykład jugosłowiańskiej ustawy AOON. Postrzega ona bowiem osobę z niepełnosprawnością jako pracodawcę – mikro-przedsiębiorcę, który otrzymuje od państwa dotacje na zorganizowanie sobie i opłacenie takiej usługi.
Agnieszce i Sławkowi, a także Monice Rozmysłowicz, raz jeszcze dziękuję za możliwość uczestniczenia w tak ważnym wydarzeniu.
Warszawskie Szkolenie „Niezależne życie osób niepełnosprawnych”
Źródło:
Foto:
