10 października to Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Święto to zostało ustanowione przez Światową Federację Zdrowia Psychicznego, po to, by zwiększać świadomość na ten temat i wspierać walkę ze stygmatyzacją.
W wielu przewlekłych schorzeniach neurologicznych dochodzi do mniejszych lub większych zaburzeń psychicznych, spowodowanych zbyt dużym, wieloletnim przeciążeniem psychicznym organizmu.
Niezmiernie ważna jest tu jak zawsze profilaktyka, regularna terapia oraz szybka, profesjonalna pomoc.
Gdy zrozumiemy, że psychiatra to taki lekarz, jak każdy inny, łatwiej będzie nam prosić o jego pomoc i wsparcie.
Higiena psychiczna jest niezwykle ważnym aspektem życia współczesnego człowieka. Przestrzeganie jej zasad może zapobiec wielu poważnym problemom i kryzysom życiowym oraz powstawaniu zaburzeń psychicznych.
Zadaniem higieny psychicznej jest dbanie o wysoką jakość życia ludzi poprzez wzmocnienie ich odporności psychicznej, a tym samym posiadanie umiejętności właściwego radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Jej celem jest rozpoznanie metod mających szansę poprawiać odporność psychiczną, a tym samym zapobiegać kryzysom.
Psychika człowieka podlega nieustannemu działaniu bardzo wielu bodźców, które często przekraczają jego zdolności adaptacyjne. Zdarza się, iż bodźce te powodują zaburzenia równowagi psychicznej, co doprowadza do wzmożonych stanów napięcia emocjonalnego oraz narastania konfliktów wewnętrznych. Mogą one być również przyczyną powstawania zaburzeń psychicznych.
Do warunków szczególnie szkodliwych dla zdrowia psychicznego zaliczyć można: brak pracy, kryzysy rodzinne, nadużywanie alkoholu i narkotyków, jak również biedę, niepewność jutra, czy zbyt duże tempo życia. Zagrożenie stanowi również długotrwały stres i zanieczyszczenie organizmu metalami ciężkimi.
Dziedziną, której celem jest zapobieganie powstawaniu zaburzeń psychicznych jest higiena psychiczna. Jest ona nauką interdyscyplinarną. Czerpie wiedzę z dorobku psychologii: klinicznej, rozwojowej i wychowawczej oraz z pedagogiki, psychopatologii, psychiatrii, neurologii, socjologii, nauk prawniczych, jak również kultury, sztuki i literatury.
Do zadań higieny psychicznej należy wpojenie ludziom umiejętności radzenia sobie z problemami dnia codziennego. Zadania te mają na celu uodpornienie człowieka na ujemne działania współczesnego świata poprzez umiejętne stworzenie optymalnych relacji rodzinnych, szkolnych, społecznych, zawodowych oraz kontaktów interpersonalnych.
Higiena psychiczna to z jednej strony profilaktyka, chroniąca nas przed obniżeniem nastroju, niepokojem i nadmiernym stresem. Mogą one doprowadzić do bardzo poważnych skutków, tj.: załamania nerwowego, a nawet utraty wiary w sens życia. Z drugiej strony, to sprawne, efektywne radzenie sobie z występującymi w naszym życiu trudnościami.
Jest ona nauką teoretyczną i stosowaną. Według teorii higieny psychicznej warunki zdrowia psychicznego istnieją wtedy, gdy jednostka posiada wrażliwość psychiczną, którą potrafi rozwijać poprzez zainteresowania i uzdolnienia oraz empatię wobec otoczenia.
Umiejętność radzenia sobie z przeciwnościami losu stanowi wypadkową doświadczeń życiowych, temperamentu, cech osobowości, systemu wartości, wsparcia społecznego, światopoglądu, czy sposobu myślenia itp. W dużej mierze odporność na stres wynika z nastawienia do życia. Warto więc nieco zmienić własny styl życia. Zadbać o relaks, odpowiednią dietę oraz aktywność fizyczną. Zwolnić tempo życia, wyjść na spacer, pobyć czasem z samym sobą, z naturą i z drugim człowiekiem [1,2].